PAC (port-a-cath) – poortcatheter voor iv toediening - Chirurgen Sint-truiden - Chirurgen in het Sint-Trudo Ziekenhuis te Sint Truiden

De port-a-cath is een implanteerbaar systeem voor toediening van medicatie in de bloedbaan.
De poort kan door de huid aangeprikt worden met een speciale Hubernaald zodat de bloedvaten in de armen niet meer dienen aangeprikt te worden.
Het systeem is veiliger voor bepaalde toxische medicaties omdat het risico van toediening naast het bloedvat wordt vermeden.
Het systeem bestaat uit een Titanium reservoir of kamer dat onder de huid geplaatst wordt thv de borststreek ( bij voorkeur rechts ).
Een dik siliconemembraan sluit het reservoir af en kan aangeprikt worden. De huidige systemen verdragen de hoge drukken ontwikkeld bij bv. toediening van contrast bij CT scan.
Gekoppeld aan deze poort is een catheter, een dunne soepele darm, die geplaatst wordt in het bloedvat en uitmondt in de holle ader net boven het hart.
Indien de poortcatheter niet gebruikt wordt dient het systeem minstens om de zes weken gespoeld te worden met Heparinewater, een ontstollend product, om bloedklonters te vermijden.
De poortcatheter kan enkele jaren ter plekke blijven maar wordt best verwijderd als de therapie beëindigd is om complicaties te vermijden.
De PAC kan via een kleine ingreep onder lokale verdoving verwijderd worden.

Wanneer:
Een poortcatheter wordt geplaatst bij mensen die langdurig en frequent intraveneus medicatie moeten toegediend krijgen, of bij wie de medicatie te toxisch is voor toediening via een bloedvat in de arm.
We denken hierbij vooral aan kankerpatiënten die chemotherapie moeten krijgen.
Door het vele aanprikken van de bloedvaten en de chemoproducten geraken de bloedvaten thv de arm beschadigd, geïrriteerd en onbruikbaar.
De medicatie wordt via de naald, de poort en de catheter in de bloedbaan gebracht alwaar het zich vermengd met het bloed en zo minder schadelijk is voor de bloedvaten.
De medicatie wordt hetzij via een éénmalige injectie toegediend, hetzij via een infuus voor langere duur.
Het dikke siliconemembraan blijft waterdicht na verwijderen van de naald en kan een groot aantal keren aangeprikt worden.

Hoe:
Een kleine heelkundige ingreep is nodig voor het plaatsen van de poortcatheter. We verkiezen hiervoor een algemene verdoving.
U moet dus nuchter zijn voor de ingreep. De ingreep kan uitgevoerd worden in daghospitaal. Er zijn verschillende toegangswegen.
Onze voorkeur gaat uit naar het aanprikken van het grote bloedvat onder het rechter sleutelbeen.
Indien U bv. een borstoperatie hebt ondergaan rechts zal de poortcatheter links geplaatst worden.
Na het aanprikken van het bloedvat wordt een geleiddraad opgeschoven in de holle ader net boven het hart.
Hierover wordt een catheter geschoven en kan de geleiddraad verwijderd worden.
De positie van de catheter wordt gecontroleerd door Röntgenopnamen of op geleide van het elektrocardiogram tijdens de ingreep.
De catheter wordt onder de huid getunneld naar de borststreek alwaar een insnede werd gemaakt. De catheter wordt gekoppeld aan het reservoir.
Het reservoir wordt vastgehecht aan de grote borstspier om kantelen of verplaatsen te vermijden. De huid wordt netjes in lagen gesloten.
Een laatste controle met Röntgenstralen wordt uitgevoerd. De goede werking van de poortcatheter wordt getest.
De hechtingen dienen 8 -10 dagen na de ingreep verwijderd te worden.
Na de ingreep dient U tien dagen voorzichtig te zijn met het tillen van de arm boven de 90 ° om de ingroei van de catheter optimaal te laten verlopen.


Voorbereiding:
- gebruik van medicatie ( bv. Bloedverdunners ) of allergieën dienen gemeld te worden aan de chirurg en de verpleegkundige.
- De plaats op het lichaam waar de ingreep uitgevoerd wordt dient mooi zuiver te zijn.
- Het is geen overbodige luxe te baden of te douchen voor U naar het ziekenhuis komt.
- Denk aan losse kledij, soms dient een dik verband aangelegd te worden.
- U dient nuchter te zijn voor de ingreep.
- Juwelen en sieraden dient U af te doen en laat U best thuis. Zeker indien deze zich in de buurt van het operatiegebied bevinden.
Opgelet met piercings: deze kunnen brandwonden veroorzaken indien U ze niet verwijderd.
- Na de ingreep dient U best begeleiding te voorzien. Na narcose of bepaalde ingrepen is het niet toegestaan zelf een voertuig te besturen.

Voorzichtigheid:
- U mag de huid over de poort wassen indien er zich geen naald in de poort bevindt ( en zodra de wonde volledig geheeld is ).
- Indien U blauwe vlekken, zwellingen, roodheid of irritatie bemerkt thv de poort dient U dit te melden aan de verpleging of de arts.
- Na het gebruik van de poort moet het reservoir en de catheter altijd gespoeld worden met Heparinewater. Dit om verstoppingen te vermijden.
- Indien de poort lange tijd niet wordt gebruikt dient het systeem minstens één maal om de zes weken gespoeld te worden met Heparinewater.
- Enkel een arts of verpleegkundige mag de poort met een hiervoor voorziene Hubernaald aanprikken. Alle manipulaties van de poort dienen strikt steriel te gebeuren.

Mogelijke complicaties:
- infectie
- verstopping
- diepe veneuze thrombose
- dysfunctie
- kanteling van de poort
- luxatie van de catheter
- (huidnecrose)


Heeft U na het lezen van deze website nog vragen, stel ze dan gerust aan uw behandelend chirurg of huisarts.
Wanneer er zich problemen voordoen na de operatie, neem dan contact op met de chirurg, spoedgevallen of de huisarts.

Druk op onderstaande foto om deze groter te maken